της Σοφίας Χατζοπούλου,
Δυο μέρες πριν τα Χριστούγεννα και η λίστα είναι προσεκτικά φτιαγμένη μέσα στη τσέπη του παλτού μου. Όλα υπολογίστηκαν, οικονομικές ποσότητες, άμεσες προτεραιότητες, τι μπορεί να περιμένει μέχρι την επόμενη βδομάδα, πόσο μένει μετά την αφαίρεση του ενοικίου που έρχεται στο τέλος τους μήνα, μείον ο λογαριασμός της ΔΕΗ που με κοιτάζει επιτακτικά κάθε μέρα απ’ τον πάγκο της κουζίνας, μείον το εισιτήριο του ΚΤΕΛ για να πάω να δω την άρρωστη γιαγιά μου, χορηγό μου όλα αυτά τα χρόνια σε κάθε δυσκολία με την πετσοκομμένη πια σύνταξή, μετά από χρόνια τσακισμένων δακτύλων και καρπιαίων σωλήνων πάνω στη σκληρή γραφομηχανή…
Έτσι σκληρή και αμείλικτη αισθάνομαι και τη λίστα στην τσέπη μου καθώς περνώ την πύλη του σουπερμάρκετ με τα δύο τελευταία μου χαρτονομίσματα των 20 ευρώ στην τσέπη και ένα κουβάρι υπολογισμών στο μυαλό μου για το πως θα κάνω αυτά τα χαρτιά – λίστα και χαρτονομίσματα – να συναντηθούν…
Μέσα στο σουπερμάρκετ, κόσμος πολύς στους διαδρόμους περιφέρεται, αμήχανα κι αυτός, στέκεται, σκύβει, βάζει τα γυαλιά του, διαβάζει, ξαναστέκεται, ξανασκέφτεται, υπολογίζει…παντού πινακίδες και χαρτάκια. Μειώσεις, εκπτώσεις.. ‘15 λεπτά φθηνότερο’, αναγράφει το ταμπελάκι εκεί στα χαμηλά…πρέπει να σκύψεις όλο και πιο χαμηλά για να δεις τις ‘ευκαιρίες’ αγνώστου προέλευσης και παραγωγής. Μια κυρία γεμίζει χωρίς μια σκέψη το καλάθι της από αυτά τα χαμηλά ράφια έχοντας εκτυπωμένη στα χέρια τη λίστα του καλαθιού της νοικοκυριού με τα συγκεκριμένα προϊόντα και μάρκες που της επιτρέπεται να αγοράσει. Λίγο παρακάτω ένα ζευγάρι συζητά για το food pass που πρέπει να βγάλουν μετά το fuel pass και το power pass…Έχουν μπερδευτεί οι άνθρωποι με όλα αυτά τα pass, πως θα τα βγάλουν, πότε για να προλάβουν, και στο πίσω μέρος του μυαλού – ακόμα κι αν δεν το ομολογούν – ένα αδυσώπητο ‘γιατί’. Γιατί πρέπει να τα βγάλουν, πως γίνεται να πρέπει να ζουν με επιδόματα κι ελεημοσύνη όταν εργάζονται και οι δύο;;
Πριν δυο μέρες ανακοινώθηκε με περισσή εθνική περηφάνια από τον κο Κικίλια τέως υπουργού υγείας και νυν τουρισμού, ότι η χώρα που βρίσκεται σε γρήγορη ανοδική πορεία ανάπτυξης πέτυχε τους στόχους της με το παραπάνω και η χρονιά στον τουρισμό θα κλείσει με 18 δισεκατομμύρια τζίρο στον τουρισμό!
‘Δεκαοχτώ δισεκατομμύρια’ σκέφτομαι, καθώς σφίγγω ξανά τα δύο 20άρικα στην τσέπη μου να βεβαιωθώ για άλλη μια φορά ότι είναι εκεί…Μα που πήγαν τόσα χρήματα;; Πάντως όχι στον μικρό μου αδελφό που πέρασε 5 μήνες στα νησιά χωρίς ούτε ένα ρεπό, σ΄ ένα δωματιάκι στο πίσω μέρος των πολυτελών καταλυμάτων στα οποία εργαζόταν ολημερίς και ολονυκτίς, με προγράμματα που υπήρχαν μόνο για να σπάνε, να επεκτείνονται κατά το δοκούν του επιχειρηματία με τα αεράτα, πολύχρωμα πουκάμισα μέσω των πιστών του βοηθών με τα λευκά πουκάμισα…Όχι, ο αδελφός μου δεν είδε κανένα από τα δισεκατομμύρια, ούτε καν μια αύξηση του μισθού του να γιορτάσει βρε αδελφέ κι αυτός μαζί με τους ‘πουκαμισάδες’ την άνοδο της εθνικής οικονομίας! Το μόνο που βλέπει είναι η κάρτα καυσίμων και η πόρτα του παιδικού του δωματίου – στα τριανταπέντε του – αφού παραμένει στο πατρικό του χωρίς να μπορέσει να ανταποκριθεί στα ενοίκια που ζήλεψαν κι αυτά την άνοδο της οικονομίας και έχουν πάρει κι αυτά την ανηφόρα!..να υποθέσω περιμένουμε τώρα και rent pass;;
Γιατί όμως;…το ερώτημα βουίζει στ’ αυτιά μου, δε μ’ αφήνει να σκεφτώ, να κάνω τα μαθηματικά μου καθώς γεμίζω σιγά σιγά το καλάθι μου…Πως και γιατί είμαι σε αυτή τη θέση να εργάζομαι 30 χρόνια και να μετράω πενταροδεκάρες, να σκέφτομαι το σουπερμάρκετ με τρόμο, να βάζω βενζίνη με το σταγονόμετρο, να βγαίνω ένα σαββατόβραδο και να αισθάνομαι ότι πήγα ταξίδι στο εξωτερικό, να αγοράζω ένα μπλουζάκι και να έχω τύψεις μια βδομάδα;;
Είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία;; Είναι τα ενεργειακά παιχνίδια της Ρωσίας; Μας προετοίμαζαν εδώ και μήνες για τις συνέπειες. Ελληνικά και ξένα κανάλια μιλούσαν από τις πρώτες κιόλας μέρες του πολέμου που έφτασε πια τις 300 μέρες επισήμως, ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για δύσκολο χειμώνα, για ακρίβεια και για κρύο…Εμένα όμως, και θυμάμαι καλά παρά τα πενήντα μου χρόνια, ο μισθός μου αδειάζει λίγο αφού μπει στον λογαριασμό μου εδώ και πολύ περισσότερο από 300 μέρες. Ίσως γιατί στη βάση της η ακρίβεια δεν έχει έναν συντελεστή αλλά δύο, τις τιμές και τους μισθούς, και ο δεύτερος απ ‘ότι φαίνεται κρύβεται επιμελώς.
Πριν μια βδομάδα έσκασε σαν κακόγουστο αστείο και μάλιστα από τους εταίρους μας , στη Eurostat, ότι η Ελλάδα βρίσκεται στον πάτο της ΕΕ με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, το ΑΕΠ δηλαδή όπως αυτό κατανέμεται σε όλα αυτά τα κεφάλια που σκυφτά ψάχνουμε στα ράφια μπας και ξετρυπώσουμε καμιά προσφορά…Η Ελλάδα με βάση τα στατιστικά στοιχεία κατατάσσεται στην προτελευταία θέση της ΕΕ όσον αφορά την αγοραστική δύναμη παρά τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που παρουσιάζει η χώρα, λέει η έρευνα. Το ΑΕΠ λοιπόν ναι μεν αυξάνεται αλλά δεν φτάνει στη τσέπη μας, ο λαός ζει με επιδόματα και συσσίτια…
Πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς μας έχουμε να δούμε πάνω από μια δεκαετία, η ανεργία καλπάζει παρόλο που τη φτιασιδώνουμε με στατιστικά κόλπα, όπως αυτό της εποχικής εργασίας (βλ. τουρισμό), ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού εργάζεται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, 5μηνα και 8μηνα χωρίς προοπτική και αίσθημα ασφάλειας, η νομοθεσία κόβεται και ράβεται με βάση το συμφέρον του επιχειρηματία, με ατομικές συμβάσεις που συμπιέζουν εργασιακά δικαιώματα και μισθούς προς τα κάτω, πτυχία και επαγγελματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα υποβαθμίζονται κάνοντας ακόμα πιο δύσκολο και δαπανηρό να βρεις μια θέση εργασίας με μέλλον.
Στον ξέφρενο χορό της επιχειρηματικής ανάπτυξης ο εργαζόμενος προσπαθεί να βρει μια θέση στον ήλιο πληρώνοντας από τον πενιχρό μισθό του και τις οικονομίες τις δικές τους και της ευρύτερης οικογένειας, υπέρογκα ποσά για όλο και παραπάνω προσόντα, μεταπτυχιακά, σεμινάρια και φροντιστήρια για διαγωνισμούς ΑΣΕΠ…μια φάμπρικα που έχει ανοιχτεί με το κομψό όνομα ‘δια βίου μάθηση’…Δια βίου επισφάλεια και σκλαβιά, μάλλον…
Βάζω με τρεμάμενο χέρι και το τελευταίο προϊόν μέσα στο καλάθι μου, ένα μπουκάλι ελαιόλαδο…πολυτέλεια πια… και μου’ ρχονται ξαφνικά στο μυαλό τα λόγια της Καϊλή καθώς εξηγούσε στην απολογία της το γιατί δωροδοκούνταν αυτή και ο σύζυγός της από το Κατάρ. “«Ο Φραντσέσκο δεν έχει πολλά χρήματα και δεν μπορεί να συνεισφέρει σε όλα τα έξοδα. Είναι και μικρότερος από εμένα. Ξέρω ότι παίρνει “δάνεια” από τους γονείς του κατά καιρούς. Ίσως και από τον Αντόνιο. Το ξέρω γιατί υπάρχουν πράγματα που θα ήθελε, αλλά δεν είχε τα μέσα». Κοιτάζω το λάδι στα χέρια μου…”πράγματα που θα ήθελε”…” Αγριεύω…
Με όλες αυτές τις σκέψεις, με ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω, έφτασα τελικά στο ταμείο. Κοίταξα την ταμία απέναντί μου και το βλέμμα μου αγριεμένο από τους συλλογισμούς μου συνάντησε δυο μάτια κουρασμένα από την υπερεργασία στο μοναδικό ταμείο που λειτουργούσε σε μια σειρά τεσσάρων… “Καλές γιορτές” μου ευχήθηκε φευγαλέα, σχεδόν υπνωτισμένα…Καλές γιορτές…
