του Γιάννη Λαθήρα,
Παράξενη (;) η σύμπτωση της φετινής Πρωτομαγιάς με το Μεγάλο Σάββατο…
Το ημερολόγιο γράφει: «Η εις Άδου κάθοδος του Κυρίου – εργατική πρωτομαγιά», δημιουργώντας θλιβερούς συνειρμούς με τον διαρκή θάνατο της ζωής λόγω και της πανδημίας αλλά και των δικαιωμάτων των εργαζόμενων σε ολόκληρο τον κόσμο και στη χώρα μας σε συνδυασμό με πιο ισχνή από ποτέ την ελπίδα της επερχόμενης «Ανάστασης».
Πράγματι, οι με αίμα και θυσίες κατακτήσεις του περασμένου αιώνα καταρρέουν η μία πίσω από την άλλη κάτω από το βάρος της δομικής, ιστορικής κρίσης του καπιταλισμού της εποχής μας και της διαρκούς βάρβαρης επίθεσης του κεφαλαίου για να την ξεπεράσει σε βάρος της ζωντανής εργασίας. Σταθερή, πλήρης, μόνιμη, ασφαλισμένη εργασία, συλλογικές συμβάσεις, 8ωρο, άδειες, διακοπές, «δώρα», επιδόματα, εκπαίδευση, μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, περίθαλψη, σύνταξη κ.ά. καθίστανται άγνωστες λέξεις για τη σύγχρονη εργατική τάξη και ειδικά τη νέα γενιά της. Ακόμη και σε χώρους με πιο προωθημένες κατακτήσεις, όπως η εκπαίδευση, σημειώνονται αντιδραστικές τομές. Το Εργατικό Δίκαιο πεταμένο πια στις αποθήκες της νομικής σχολής…
Όλα αυτά κατακρημνίζονται, δυστυχώς σχεδόν χωρίς κανέναν θόρυβο, χωρίς σοβαρές αντιστάσεις από το αναιμικό, ξέπνοο, ηττοπαθές και πολυδιασπασμένο εργατικό κίνημα και την «εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα» όποια Αριστερά έχει απομείνει.
Το νέο συγκλονιστικό επεισόδιο της δυστοπικής σειράς «το παρόν και το μέλλον της εργασίας» περιγράφεται παραστατικά στις σελίδες του νομοσχεδίου του -ουδέποτε εργασθέντος- υπουργού εργασίας Κ. Χατζηδάκη. Ένα τερατούργημα που καταργεί και νομικά το 8ωρο επιβάλλοντας εξοντωτικούς ρυθμούς εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων της χώρας μας που ήδη εργάζονται (όσοι/όσες εργάζονται) περισσότερο από κάθε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ (Συνοπτική Έκθεση του ΟΟΣΑ, 2016)!
Πιο πίσω από το… Σικάγο, λοιπόν; Τι κι αν όλα συνηγορούν περί του αντιθέτου;
Η τεράστια αύξηση της παραγωγικότητα της εργασίας, ο ασύλληπτος συσσωρευμένος πλούτος, η φρενήρης εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, η πιο μορφωμένη εργατική τάξη στην ιστορία, η 4η βιομηχανική επανάσταση, η ψηφιοποίηση των πάντων, η τεχνητή νοημοσύνη, τα ρομπότ θα έπρεπε να οδηγούν σε ριζική μείωση του χρόνου εργασίας. Παράλληλα, μπορούν να εξασφαλίσουν δραστικό περιορισμό και κατάργηση της ανεργίας, διεύρυνση και δημιουργική αξιοποίηση του ελευθέρου χρόνου. Αντ’ αυτού, εκατομμύρια εργαζόμενοι είναι άνεργοι, άλλοι με «μισή δουλειά και μισή ζωή», άλλοι -κοντά μισό εκατομμύριο- οδηγούνται στη δήθεν high teck μετανάστευση, άλλοι ξεζουμίζονται σε 10ωρα και απολύονται πριν μεγαλώσουν και γίνουν «αντιπαραγωγικοί», ενώ άλλοι παραπαίουν στη δουλειά μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Ενώ θα περίμενε κανείς να απαλλάξουν τους εργαζόμενους από την τυποποιημένη, άχαρη εργασία, τα ρομπότ επίκειται να αντικαταστήσουν 20 εκατομμύρια εργαζόμενους (!) στη βιομηχανία μέχρι το 2030 παγκοσμίως (Oxford Economics).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα από τον χώρο της εκπαίδευσης: ενώ χιλιάδες εκπαιδευτικοί είναι μακροχρόνια αδιόριστοι – άνεργοι, το 2013 η τότε κυβέρνηση αύξησε το ωράριο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, γεγονός που κατάργησε την ίδια στιγμή 7.000 περίπου θέσεις! Από την άλλη, το 3ο μνημόνιο και ο νόμος Κατρούγκαλου ανάγκασαν περίπου 9.500 (το 15% του συνόλου) εκπαιδευτικούς να παραμείνουν στην εργασία πέραν των 60 ετών στερώντας ισάριθμες θέσεις νέων εκπαιδευτικών. Είναι χαρακτηριστικό ότι από 35 ετών και κάτω είναι μόλις 191 (!) μόνιμοι εκπαιδευτικοί, δηλαδή το 0,3% των υπηρετούντων εκπαιδευτικών!
Αίτημα ενός νέου Σικάγου της εποχής μας οφείλει να είναι το απόλυτα δίκαιο, ανθρώπινο, ηθικό και συνάμα ρεαλιστικό και το βασικότερο όλων, η μείωση του χρόνου εργασίας σε ημερήσια βάση 6ωρο (ή και λιγότερο), σε εβδομαδιαία 4-5 μέρες, ταυτόχρονα με τη μείωση των ορίων συνταξιοδότησης στα 60 χρόνια. Χωρίς εργασία τα Σαββατοκύριακα, με άδειες διακοπών ενός μήνα, εκπαιδευτικές, ανατροφής κ.λπ.
Αναζητείται, όμως, το νέο εργατικό κίνημα και ‘κείνη η Αριστερά που θα τολμήσει να προβάλλει και να διεκδικήσει επιτακτικά τέτοιο αίτημα, ξεπερνώντας τους «Ιούδες» και τους «Πόντιους Πιλάτους» της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, τις σειρήνες του δήθεν ρεαλισμού ή της αέναης προσμονής «ώριμων συνθηκών» που μας οδήγησαν από ήττα σε ήττα.
Απαιτείται επειγόντως εκείνη η Αριστερά που θα ενωθεί επιτέλους… με τον σκοπό της, το σπάσιμο δηλαδή αυτού του «γυάλινου κόσμου». Για μια κοινωνία που θα καταργηθεί απελευθερωτικά η διάκριση εργάσιμου και «ελεύθερου» χρόνου.
Σ’ αυτήν την κοινωνία θα εργαζόμαστε όλοι και όλες δημιουργικά και κοινωνικά ωφέλιμα 4 ώρες, θα προσφέρουμε στα κοινά άλλες 4, και οι υπόλοιπες… δεν θα μας φτάνουν για τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, τη διαρκή μόρφωση, την… τεμπελιά, τον έρωτα και τις ανθρώπινες σχέσεις.
Για μια κοινωνία που «κάθε μέρα θα είναι Κυριακή» ή, αν προτιμάτε τον Λειβαδίτη και τον Καζαντζίδη, «η ζωή μας όλη θα ‘ναι Σαββατόβραδο!».
Εικόνα εξωφύλλου: Diego Rivera (1956), May Day Procession in Moscow
