της Συντακτικής Επιτροπής
Την ώρα που γράφονταν οι γραμμές αυτές, είχε ολοκληρωθεί η «Τέταρτη Πράξη» των κινητοποιήσεων των «Κίτρινων Γιλέκων» στο Παρίσι και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, ενώ ήδη καλούν για την «Πέμπτη Πράξη» στις 15 Δεκέμβρη. Χιλιάδες εργαζόμενοι και νέοι αψήφησαν τα πρωτοφανή μέτρα καταστολής, με δεκάδες χιλιάδες αστυνομικούς και τεθωρακισμένα στους δρόμους και με τη ρίψη εκατοντάδων δακρυγόνων. Ο αγώνας πάλευε με τον φόβο. Όμως είναι σαφές ότι ο Μακρόν δεν μπορεί να ξεμπερδέψει τόσο εύκολα με ένα κίνημα που απειλεί το πολιτικό του σύστημα.
Ο Υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας, Κριστόφ Καστανέρ, δήλωνε την προηγούμενη εβδομάδα μετά τις μεγαλειώδεις διαδηλώσεις των «κίτρινων γιλέκων», ότι «οι κινητοποιήσεις έχουν δημιουργήσει ένα τέρας που δραπέτευσε από τους δημιουργούς του». Μόνο που το τέρας που τόλμησαν να κοιτάξουν κατάματα οι χιλιάδες διαδηλωτές της Γαλλίας δεν είναι κανένα άλλο παρά η σκληρή αντιλαϊκή πολιτική του Μακρόν, στη δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη της ΕΕ και την πέμπτη οικονομική δύναμη παγκοσμίως. Οι δημοσιονομικοί κόφτες και η ανάγκη του κεφαλαίου να τσακίζει εργατικά δικαιώματα και κατακτήσεις για να αυξάνει τα κέρδη του δεν είναι «προνόμιο» μόνο του «φτωχού» μνημονιακού νότου. Είναι ο πυρήνας της πολιτικής του σύγχρονου καπιταλισμού και της παγκόσμιας κρίσης του. Ο Μακρόν υπερασπίζεται απευθείας τα συμφέροντα της τάξης του. Γι’ αυτό και επέλεξε τη σκληρή καταστολή για να αντιμετωπίσει την ογκούμενη λαϊκή οργή. Η αύξηση του φόρου για τα καύσιμα ήταν απλά ο σπινθήρας που έβαλε φωτιά στην καύσιμη ύλη της οργής και της αγανάκτησης των λαϊκών στρωμάτων της Γαλλίας και της νεολαίας της.
«Στις φωτογραφίες που συνοδεύουν τα άρθρα των διαδηλώσεων, είδα σώματα που δεν εμφανίζονται σχεδόν ποτέ στον δημόσιο και μιντιακό χώρο – κορμιά που υποφέρουν λεηλατημένα από τη δουλειά, την εξάντληση, την πείνα, από τη μόνιμη ταπείνωση των κυριαρχούμενων από τους κυρίαρχους, από τον κοινωνικό και γεωγραφικό αποκλεισμό. Είδα κουρασμένα κορμιά και κουρασμένα χέρια, σπασμένες πλάτες και εξαντλημένα πρόσωπα».
O εικοσιεξάχρονος Γάλλος συγγραφέας Εντουάρ Λουί περιγράφει με τον πιο εύγλωττο τρόπο τους ανθρώπους που αποτελούν αυτό το κίνημα. Εμείς θα προσθέσουμε ότι αυτά τα κουρασμένα σώματα απέκτησαν μια απίστευτη δύναμη και αποφασιστικότητα, που δεν δίστασαν να μπουν μπροστά σε οδοφράγματα και δακρυγόνα, με έναν τρόπο πρωτοφανέρωτο για τους περισσότερους. Χωρίς να έχει μέχρι στιγμής «πολιτικό πουκάμισο» (με την κλασσική έννοια του όρου), αλλά με τη γροθιά στον ουρανό, όπως εύστοχα έχει γραφτεί.
Από τα «κίτρινα γιλέκα» (“gilets jaunes”) στα «νεολαιίστικα γιλέκα» (“gilets jeunes”)
Η εικόνα των 146 συλληφθέντων μαθητών στην πόλη Mantes–La–Jolie, γονατιστών με τα σακίδια στην πλάτη και τα χέρια πίσω από το κεφάλι είναι συγκλονιστική. Για την εξουσία η νεολαία πρέπει να γονατίζει και μπροστά στις δυνάμεις καταστολής και μπροστά στη δύναμη των ισχυρών του πλούτου. Κι ας υμνούν οι σελίδες των βιβλίων που έχουν στην τσάντα τους τη γαλλική δημοκρατία και την κατάληψη της Βαστίλης. Ο υπουργός Παιδείας δηλώνει «σοκαρισμένος» από το θέαμα, όμως «πρέπει να το δει κανείς μέσα στη γενική εικόνα της συνεύρεσης των μαθητών με ένοπλους διαδηλωτές». Για αυτό αποφασίζει ότι «ο εχθρός λαός» είναι 700 μαθητές τους οποίους συλλαμβάνει. Όσο, όμως, και αν ο αστυνομικός επαίρεται μπροστά στις κάμερες που φωτογραφίζουν τα γονατισμένα παιδιά ότι «τώρα έχουμε μια καλά πειθαρχημένη τάξη», το καθεστώς ξέρει ότι τα χέρια πίσω από το κεφάλι γίνονται υψωμένη γροθιά, ότι το ανάστημα ορθώνεται και εξεγείρεται. Στις διαδηλώσεις του προηγούμενου Σαββάτου πολλοί ήταν εκείνοι που γονάτιζαν μπροστά από τις αστυνομικές δυνάμεις με τα χέρια, όμως, ψηλά, προς τον ουρανό.
Χιλιάδες μαθητές και φοιτητές πιάνουν το νήμα των περσινών κινητοποιήσεων ενάντια στους νόμους της κυβέρνησης Εντουάρ Φιλίπ που χτυπούν τα μορφωτικά δικαιώματα των νέων, ενισχύοντας τους ταξικούς φραγμούς στην εισαγωγή στα Πανεπιστήμια και κατηγοριοποιώντας απολυτήρια και πτυχία, σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς. Βιάστηκαν όσοι εκτιμούσαν ότι η ορμή εκείνου του κινήματος ήταν παροδική. Όπως είχαν βιαστεί και το 2016, όταν ο νόμος «Ελ Κομρί» της κυβέρνησης του Ολάντ που έριχνε τη νεολαία στον καιάδα της δωδεκάωρης απασχόλησης, των ελαστικών σχέσεων εργασίας και της ελευθερίας των απολύσεων έβαζε για μια ακόμα φορά φωτιά στο Παρίσι. Στην καρδιά του ανεπτυγμένου καπιταλισμού της Ευρώπης, οι νέοι νιώθουν ανελέητη την κοινωνική αδικία. Για αυτό φωνάζουν «Μακρόν, παραιτήσου!». Στο πρόσωπό του βλέπουν τον υπέρμετρο πλούτο να τους στερεί τα στοιχειώδη δικαιώματά τους στη μόρφωση, στη δουλειά, στη ζωή.
Είναι νωρίς ακόμα να δούμε που θα οδηγήσει το κίνημα αυτό. Η αλήθεια είναι ότι το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» δεν μπορεί να μπει στη συνηθισμένη ταξινόμηση των κοινωνικών κινημάτων όπως τα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Είναι, όμως, σίγουρο ότι οι αχαρτογράφητοι δρόμοι του έχουν κλονίσει την αλαζονεία της εξουσίας αλλά και τις ηγεσίες των γραφειοκρατικών συνδικάτων που παρακολουθούν με σκεπτικισμό τα γεγονότα. Κλείνοντας ας χρησιμοποιήσουμε πάλι τα λόγια του Εντουάρ Λουί: «…Αυτό το κίνημα πρέπει να συνεχιστεί, γιατί ενσωματώνει κάτι δίκαιο, κάτι επείγον και βαθιά ριζοσπαστικό, γιατί πρόσωπα που συνήθως είναι στην αφάνεια γίνονται τελικά ορατά και αποκτούν φωνή. Η μάχη δεν είναι θα είναι εύκολη: πρέπει όμως να νικήσουμε».
