Επιμέλεια: Άννα-Μάγια Σταυροπούλου
“Το Καλικαντζαράκι των Χριστουγέννων”, δημιούργημα της Ζωής Βαλάση, είναι ένα καλικαντζαράκι, που τρυπώνοντας στο στολισμένο και γεμάτο δώρα σαλόνι ενός σπιτιού, συναντιέται με τα παιχνίδια που περιμένουν μέσα στα κουτιά τους τη στιγμή της ανταλλαγής των δώρων και λαχταρά να απαρνηθεί την καλικαντζαροζωή του και να μείνει κοντά τους. Είναι άραγε κατορθωτό για έναν καλικάντζαρο να μείνει για πάντα στον “απάνω κόσμο”; Η αποδοχή, η προσφορά , το μοίρασμα, η φιλία, η αγάπη και …μια κόκκινη κλωστή μπορούν να κάνουν θαύματα!
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΕ ΤΗ ΣΕΙΡΑ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ
Αφηγητές /τριες
Καλικαντζαράκι
Κούκλα
Μαϊμουδάκι
Ρομπότ
Στρατιωτάκια (3)
Ιππότες (2)
Μπαλαρίνα
Κλόουν
Πειρατής
Αρλεκίνος
Αρκουδάκι
Πινόκιο
Κοκκινοσκουφίτσα
Ποντικάκι κουρδιστό
Μάγισσα
Νανάκια (2)
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Χριστουγεννιάτικη μουσική εισαγωγής: Silent night , London Orchestra
Α΄ Αφηγητής :- Είναι παραμονή Χριστουγέννων. Όλοι κοιμούνται.
Β΄ Αφηγητής : – Οι άλλοι κοιμούνται…
Α΄ Αφηγητής: – Κοντεύουν μεσάνυχτα!
(Πλησιάζει και κοιτάζει το ρολόι)
Χτυπάει το εκκρεμές. (Μαγνητοφωνημένος ήχος από πιατίνια)
Οι αφηγητές φεύγουν τρομάζοντας και σκουντουφλώντας.
Καλικαντζαράκι : – Μα γιατί φεύγετε; Καθίστε να παίξουμε…Καθίστε! Δε μ’ ακούν… Τους τρόμαξα… ( Λυπημένα)
Το τραγούδι του καλικάντζαρου : Από το “Η γάτα μου η Μαρινέλλα”
του Σ. Παπασταύρου
(Τραγουδάει και χορεύει)
Καλικαντζαράκι : – Πωπω γλυκά! Πωπω κουτιά! Να φάω ή να ψάξω; Να ψάξω ή να φάω; (Μπουκώνεται με γλυκά) Ας ψάξω!
(Προχωράει ανοίγει ένα κουτί και βγαίνει από μέσα η κούκλα.)
Ο χορός της κούκλας: Ο χορός της νεράιδας, Καρυοθραύστης P. Tchaikovsky
Υποκλίνεται – Σ΄ευχαριστώ!
Το καλικαντζαράκι δοκιμάζει να υποκλιθεί κι αυτό μιμούμενο την κούκλα, μπερδεύεται και πέφτει πάνω στο κουτί που είναι το μαϊμουδάκι. Το κουτί ανοίγει, βγαίνει το μαϊμουδάκι με τα πιατίνια του και χορεύει. Στη συνέχεια καλικαντζαράκι και μαϊμουδάκι χορεύουν μαζί.
Ο χορός της μαϊμουδίτσας: Seven Jumps
Το καλικαντζαράκι με την κούκλα ανοίγει το κουτί του ρομπότ.
Ο χορός του Ρομπότ: J. M. Jar
Ρομπότ: – Ωραία μου δεσποινίς μου χαρίζετε αυτόν τον χορό;
Κούκλα: – Και αυτόν και όλους!
Ρομπότ: Όχι! Μόνο αυτόν. Δεν πρέπει να κουραστώ!
Κούκλα: – Είσαι άρρωστο;
Ρομπότ: Όχι, απλώς λίγο ξεκούρδιστο…
Χορός Κούκλας – Ρομπότ: Paganini, capritsio no 7
Το Ρομπότ και η Κούκλα χορεύουν. Tο Καλικαντζαράκι παρακολουθεί και μιμείται τα βήματά τους. Ύστερα πηγαίνει και ανοίγει τα κουτιά ένα-ένα. Κάθε παιχνίδι που βγαίνει κινείται στη δική του μουσική ή τραγουδάει το δικό του τραγούδι και τελειώνοντας σπρώχνει το κουτί του στην άκρη.
Βγαίνουν με την ακόλουθη σειρά:
Στρατιωτάκια: Εμβατήριο από το Bolero του M. Ravel
Ιππότες: Ούγγρικος χορός, Brahms
Μπαλαρίνα: Danse chinoise, Καρυοθραύστης, P. Tchaikovsky
Κλόουν: Καρναβάλι των ζώων, C. Saint Saens
Πειρατής: Soundtrack της ταινίας ‘’ Το νησί του θησαυρού’’
Αρλεκίνος: : Βαρκαρόλα
Αρκουδάκι: Κονσέρτο για φλάουτο, no 16, Vivaldi
Πινόκιο: Paganini, capritsio no 13
Κοκκινοσκουφίτσα: Καρναβάλι των ζώων, C. Saint Saens, no12
Ποντικάκι κουρδιστό: Καρναβάλι των ζώων, C. Saint Saens
Μάγισσα: Korsakoff , Zar Saltan
Νανάκια: Golliwogg’s Cake-walk, Debussy
Στη συνέχεια πιάνονται σε κύκλο μαζί με τους αφηγητές χορεύουν και τραγουδάνε:
Τραγούδι 1ο
Μια φορά κι έναν καιρό στο παραμυθοχωριό
Ζούσαν όμορφα κι ωραία
Τα παιχνίδια μια παρέα
Τζούμ και τζουμ και τρικι τρα
Όλο γέλια και χαρά
Η κούκλα αφήνει τους άλλους και πλησιάζει το καλικαντζαράκι ενώ η μουσική χαμηλώνει και τα άλλα παιχνίδια κάθονται κάτω και παρακολουθούν.
Κούκλα: – Τι κάνεις εδώ μικρό καλικαντζαράκι;
Καλικαντζαράκι: – Κλαίω
Κούκλα: – Γιατί κλαις;
Καλικαντζαράκι: – Γιατί είναι πολύ ωραία εδώ
Κούκλα: – Και δεν σ΄αρέσει που είναι πολύ ωραία εδώ;
Καλικαντζαράκι: – Μ’ αρέσει. Γι’ αυτό κλαίω. Γιατί εσείς περνάτε πολύ ωραία εδώ.
Κούκλα: – Τότε μείνε μαζί μας να περνάς κι εσύ ωραία.
Καλικαντζαράκι: Αχ, δεν μπορώ! Εγώ πρέπει να φύγω.
Κούκλα: – Γιατί πρέπει να φύγεις;
Καλικαντζαράκι: – Μα αφού είμαι καλικάντζαρος! Οι καλικάντζαροι φεύγουν!
Κούκλα: – Δεν το ήξερα… Εγώ είμαι παιχνίδι. Τα παιχνίδια δεν φεύγουν…
Καλικαντζαράκι: Μακάρι να ήμουνα κι εγώ παιχνίδι!
Κούκλα: – Αλήθεια! Μακάρι να ήσουν! Θα έμενες εδώ μαζί μας!
Τα παιχνίδια όλα αρχίζουν τα παρακάλια.
Αρκουδάκι:– Καλικαντζαράκι, μείνε εδώ!
Πινόκιο: – Αχ, ναι! Μείνε σε παρακαλώ!
Κλόουν: – Θα σου μάθω τραγούδια!
Μπαλαρίνα: – Θα σου μάθω να χορεύεις!
Νανάκι 1ο: – Θα σου λέω παραμύθια και ιστορίες!
Νανάκι 2ο: – Θα σου δίνω τα σκουφάκια μου!
Κοκκινοσκουφίτσα: – Θα παίζουμε κρυφτό στο δάσος!
Αρλεκίνος: – Θα σου δίνω μπογιές και ζωγραφιές!
Ποντικάκι: – Θα παίζουμε κρυφτό στις τρύπες του τυριού!
Ιππότες: – Θα σε ανεβάσουμε στο κάστρο!
Πειρατής: – Θα σε πάω στο νησί του θησαυρού!
Μάγισσα: – Θα σου μάθω μαγικά!
Μαϊμουδάκι: Θα σου μάθω μουσική!
Στρατιωτάκια: Παραμ πα παμ! Παραμ πα παμ! Μείνε λοιπόν!
Καλικαντζαράκι: – Και πώς να μείνω; Εγώ δεν είμαι παιχνίδι!
Μάγισσα: – Να γίνεις!
Όλα τα παιχνίδια μαζί: – Ναι, ναι! Να γίνεις κι εσύ παιχνίδι!
Καλικαντζαράκι: Μα πώς να γίνω παιχνίδι;
Νανάκι 1ο: – Πρέπει να το σκεφτούμε.
Α΄ Αφηγητής : – Όλα τα παιχνίδια θέλουν πολύ να κρατήσουν κοντά τους το καλικαντζαράκι
Β΄ Αφηγητής : – Λες να βρουν τρόπο;
Τα παιχνίδια μπαίνουν στα κουτιά τους να σκεφτούν
Μουσική περισυλλογής: Gloria in Excelsis Deo, Orchestra of London
Μετά από λίγο πετάγεται έξω ο Ιππότης
Ιππότης 1oς: – Έχω μια ιδέα! Για να γίνεις παιχνίδι πρέπει να μπεις κι εσύ σε ένα κουτί.
Ιππότης 2oς: Μέσα σε κουτιά δεν ήμασταν εμείς;
Όλοι: – Μπράβο! Ζήτω! Μπες σε ένα κουτί!
Καλικαντζαράκι: – Μα δεν βλέπω κανένα άδειο κουτί. Πού να μπω;
Τα παιχνίδια μένουν για λίγο σκεφτικά. Ύστερα παίρνουν το λόγο ένα- ένα και παρουσιάζουν δικαιολογίες.
Ρομπότ: – Εγώ… λυπάμαι, δεν μπορώ να σου δώσω το κουτί μου… Έχει μέσα τις μπαταρίες μου και τα ανταλλακτικά μου λαμπάκια…
Μαϊμουδάκι: – Κι εγώ λυπάμαι πολύ… δεν μπορώ να σου δώσω το κουτί μου έχει μέσα το κουρδιστήρι μου και τα ανταλλακτικά μου πιατίνια…
Ιππότης 1ος: – Είναι η σειρά μας να ζητήσουμε συγγνώμη. Δεν μπορούμε να σου δώσουμε το κουτί μας. Έχει μέσα τα φοβερά μας όπλα, τις πανοπλίες μας
Ιππότης 2ος: ‘Εχει και τις ασπίδες μας και τα βαριά κλειδιά της καστρόπορτας.
Αρκουδάκι: – Εγώ…. Έχω γεμίσει το κουτί μου με μέλι και καρπούς του δάσους….
Μάγισσα: – Φτου σκουληκομερμηγκότρυπα! Μεταξοσκουληκότρυπα! Το κουτί μου είναι γεμάτο με μάγια και μαγικά σύνεργα. Αν μπεις μέσα δεν ξέρω τι μπορείς να πάθεις!
Μπαλαρίνα: – Ω! Δεν μπορώ να σου δώσω το κουτί μου. Έχω μέσα τις πουέντ μου και όλα τα φουρό μου. Λυπάμαι πολύ!
Νανάκι 1ο: – Εγώ να σου πω την αλήθεια, θα σου το έδινα. Αλλά έχω μέσα φυλαγμένο τα παραμύθι μου με τη Χιονάτη και τους άλλους έξι νάνους που το διαβάζω κάθε βράδυ στα κρυφά, μη με πάρει είδηση η κακιά βασίλισσα από το μαγικό καθρέφτη της.
Νανάκι 2ο: Κι εγώ έχω όλα τα χρωματιστά σκουφάκια μου που κάθε τόσο τα αλλάζω για να μπερδεύω τους άλλους, χι χι χι!
Πειρατής: – Χο! Χο! Χο! Ούτε εγώ μπορώ φυσικά να σου δώσω το κουτί μου. Έχω μέσα φυλαγμένο το σεντούκι με το θησαυρό, τους πολύτιμους χάρτες μου και το μακρύ μου Κάλι. Άσε που κλειδώνω μέσα για τιμωρία κι εκείνον τον καυχησιάρη τον παπαγάλο μου, όταν μου σπάει τα νεύρα!
Καλικαντζαράκι: – Μπρρρρ…..Ανατρίχιασα!
Κλόουν: – Ω! Ούτε εγώ το δίνω το κουτί μου! Λυπάμαι πολύ αλλά κάθε βράδυ φυλάω μέσα εκεί το χαμόγελό μου κι αλίμονο μου αν το χάσω! Φαντάζεσαι έναν κλοόυν χωρίς χαμόγελο;
Αρλεκίνος: – Εγώ τις νύχτες βγαίνω από το κουτί μου και κουβεντιάζω με το φεγγάρι και τα κουδουνάκια μου τραγουδάνε στ’ αστέρια. Όμως την ημέρα χάνω τη συντροφιά μου και καθώς νιώθω μοναξιά ξανακρύβομαι στο κουτί μου. Πώς να στο δώσω λοιπόν;
Πινόκιο: – Εγώ πάλι είναι αδύνατο να σου το δώσω! Έχω κλείσει μέσα όλα μου τα ψέματα. Δεν θέλω να βγει κανένα έξω και να μεγαλώσει πάλι η μύτη μου!
Ποντικάκι: Ω! Εγώ τρελαίνομαι για κίτρινο τυρί με τρύπες και όλα τα κομμάτια που βρίσκω τα φυλάω μέσα στο κουτί μου. Δεν μπορώ να σου το δώσω!
Κοκκινοσκουφίτσα: – Εγώ πώς να σου το δώσω; Το κουτί μου είναι η κρυψώνα μου που με προστατεύει από τον μεγάλο κακό λύκο!
Στρατιωτάκια: – Έν, δυο! Έν, δυο! Μήπως χωράς κι εσύ μέσα εδώ;
(Το καλικαντζαράκι δοκιμάζει να μπει αλλά δεν χωράει)
Κούκλα: – Σου δίνω το δικό μου κουτί.
Καλικαντζαράκι: Ω! Σ’ ευχαριστώ! ! Σ’ ευχαριστώ πολύ! Μα εσύ;
Κούκλα: Εγώ έτσι κι αλλιώς είμαι παιχνίδι. Μη σε νοιάζει!
(Πιάνονται όλα τα παιχνίδια σε κύκλο και χορεύουν γύρω από το κουτί τραγουδώντας ενώ το καλικαντζαράκι πότε κρύβεται μέσα πότε πετάγεται έξω)
Τραγούδι 2ο
Μια φορά κι έναν καιρό στο παραμυθοχωριό
Ήρθε ένα παιχνιδάκι
Μοναχό καλικαντζαράκι
Τζούμ και τζουμ και τρικι τρα
Μοναχό δεν είναι πια.
Α΄ Αφηγητής : – Η Χριστουγεννιάτικη νύχτα είναι μια ευτυχισμένη νύχτα!
Β΄ Αφηγητής : –Τα παιχνίδια διασκεδάζουν
Α΄ Αφηγητής : – Λοιπόν τα παιχνίδια διασκεδάζουν γιατί το καλικαντζαράκι θα μείνει για πάντα μαζί τους.
Β΄ Αφηγητής : – Θα μείνει;
Α΄ Αφηγητής : Δεν θα μείνει!
(Η Κούκλα ανήσυχη πλησιάζει να ακούσει)
Β΄ Αφηγητής : – Δεν θα μείνει; Γιατί;
Α΄ Αφηγητής : – Το ξέχασες; Κανένα καλικαντζαράκι δεν μπορεί να μείνει στον κόσμο μας… εκτός αν το δέσουν με κόκκινη κλωστή!
Β΄ Αφηγητής : – Με κόκκινη κλωστή;
( Η Κούκλα που παρακολουθεί ψάχνει να βρει)
Κούκλα: Αχ, πρέπει να βρω μια κόκκινη κλωστή , ένα κόκκινο κορδονάκι, μια κόκκινη ζώνη! (Ψάχνει γύρω γύρω ) Πωπω, δεν βρίσκω πουθενά!
(Κοιτάζεται στον καθρέφτη) Η κορδέλα μου! Η κόκκινη κορδέλα μου!
(Λύνει την κορδέλα από τα μαλλιά της, τρέχει στο καλικαντζαράκι και του δένει στο χέρι τη μια άκρη της κόκκινης κλωστής ενώ την άλλη άκρη τη δένει στο δικό της χέρι. Έρχονται ύστερα μαζί στο προσκήνιο και στέκονται καμαρώνοντας ανάμεσα στους δυο αφηγητές.)
Αφηγητές: Θα μείνει! (μαζί)
Παιχνίδια: Θα μείνει!
Πιάνονται όλα τα παιδιά μαζί σε κύκλο και τραγουδάνε
Τραγούδι 3ο
Σ΄ αυτό το σπίτι το καλό, καινούριος φίλος ήρθε
Στο κρύο και στην παγωνιά, σε μας φωλίτσα βρήκε
Κι αν είναι καλικάντζαρος καθόλου δεν μας νοιάζει
Όλου του κόσμου τα παιδιά η αγάπη τ΄ αγκαλιάζει
ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ
Α΄ Αφηγητής
Παντελόνι και μπλούζα από σατέν φόδρα πράσινη σε καμπάνα και γραμμή Α αντίστοιχα και μανίκια που καταλήγουν πολύ φαρδιά.
Καπελάκι βελούδινο με κουδουνάκια (γελωτοποιού)
Β’ Αφηγητής
Παντελόνι και μπλούζα από σατέν φόδρα κόκκινη σε καμπάνα και γραμμή Α αντίστοιχα και μανίκια που καταλήγουν πολύ φαρδιά.
Καπελάκι βελούδινο με κουδουνάκια (γελωτοποιού)
Καλικαντζαράκι
Μαύρο κολλάν ή καλσόν χοντρό, μπλούζα μαύρη εφαρμοστή
Εσάρπα κόκκινη περαστή από το λαιμό με γλώσσες
Σκουφί μαύρο με κερατάκια στο χρώμα της εσάρπας, που θα έχουν κουδουνάκια
Μαύρες χοντρές κάλτσες
Μαύρη ουρά
Μαϊμουδάκι
Καφέ σκούρο κολλάν ή καλσόν χοντρό, μπλούζα εφαρμοστή σε καφέ σκούρο
Καφέ χοντρές κάλτσες
Ουρά μακριά καφέ
Σκουφάκι καφέ με αυτάκια ή στέκα με αυτάκια
Μακιγιάζ
Ρομπότ
Γκρι παντελόνι και μπλούζα.
Αξεσουάρ με χαρτόνι μεταλλιζέ για τη μπλούζα και το κεφάλι
Μάγισσα
Μαύρο κολλάν ή καλσόν χοντρό, μπλούζα μαύρη εφαρμοστή
Καπέλο μάγισσας
Μαύρο φουρό
Ραβδάκι
Αρκουδάκι
Αποκριάτικη στολή ή Καφέ κολλάν ή καλσόν χοντρό, μπλούζα καφέ εφαρμοστή
Αυτάκια γούνινα, ουρά, μακιγιαζ
Αρλεκίνος
Αποκριάτικη στολή ή
Μαύρο κολλάν, εφαρμοστή άσπρη μπλούζα, εσάρπα ασπρόμαυρη με γλώσσες και κουδουνάκια , καπέλο
Νανάκια (2)
Kόκκινο κολλάν, κόκκινο ή άσπρο μπλουζάκι , κόκκινο σκουφί
Πινόκιο
Μπεζ κολλάν ή καλσόν χοντρό, μπλούζα καφέ εφαρμοστή
Καπελάκι, μύτη
Ποντικάκι κουρδιστό
Γκρι κολλάν ή καλσόν χοντρό, μπλούζα γκρι εφαρμοστή. Αυτάκια από τσόχα , ουρά, μακιγιάζ
Στρατιωτάκια (3)
Άσπρο πουκάμισο με χρυσά κουμπιά, παντελόνι σκούρο μπλέ ή μαύρο, καπελάκι τσόχινο, καραμπίνα
Κούκλα: αυτοσχεδιασμός ή στολή
Κοκκινοσκουφίτσα: στολή
Πειρατής: αυτοσχεδιασμός ή στολή
Μπαλαρίνα: στολή
Κλόουν: αυτοσχεδιασμός ή στολή
Ιππότες (2): στολή
Για κάθε παιδί – παιχνίδι χρειάζεται ένα χαρτόκουτο σε μέγεθος που να χωράει το παιδί σε καθιστή θέση. Για τους νάνους(2) , τους ιππότες(2) και τα στρατιωτάκια (3) χρειάζονται πιο ευρύχωρα χαρτόκουτα.
Χριστουγεννιάτικο χαρτί περιτυλίγματος για να ντύσουμε το κάθε χαρτόκουτο, την παραμονή της γιορτής
ΣΚΗΝΙΚΟ
Το εσωτερικό ενός σαλονιού
ΣΚΗΝΙΚΑ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ
Χριστουγεννιάτικο έλατο στολισμένο, ένα εκκρεμές, ένα τραπεζάκι χαμηλό πάνω στο οποίο θα υπάρχει μια πιατέλα με χριστουγεννιάτικα γλυκά
Πηγές: Ζωή Βαλάση, “Το καλικαντζαράκι των Χριστουγέννων” και “Οδηγίες για την παράσταση”, Θεατρική Βιβλιοθήκη Η Κόκκινη Κλωστή, Εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1995
